Vilfredo Pareto

Vilfredo Pareto
it. Vilfredo Pareto
Doğum tarixi	15 iyul 1848(1848-07-15)[1][2][…]
Doğum yeri	Paris, Paris, İl de Frans, Fransa metropoliyası, Fransa[4]
Vəfat tarixi	19 avqust 1923(1923-08-19)[2][3][…] (75 yaşında)
Vəfat yeri	Selinyi[d], Cenevrə kantonu, İsveçrə[4]
Elm sahələri	iqtisadiyyat, sosiologiya
İş yerləri	Lozanna Universiteti, Sapientsa
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vilfredo Pareto (15 iyul 1848^[1][2][…], Paris^[4] – 19 avqust 1923^[2][3][…], Selinyi^[d], Cenevrə kantonu^[4]) — İtaliya iqtisadçısı, mühəndisi, sosioloqu. O, iqtisadiyyatda və sosiologiyada bir sıra mühüm anlayışların yaradılmasına töhfə verən tanınmış alimdir. Pareto, xüsusilə gəlir və sərvət bölgüsü ilə bağlı "Pareto qanunu" və "Pareto prinsipi" kimi tanınan qaydaları ilə məşhurdur.

Pareto qanunu, bəzən "80/20 qaydası" kimi də tanınır və göstərir ki, bir çox sistemdə nəticələrin əksəriyyəti (80%) səbəblərin az bir qismindən (20%) qaynaqlanır. Məsələn, əhalinin az bir hissəsi ölkənin sərvətinin çox hissəsinə sahibdir. Bu prinsip, iqtisadiyyat, biznes və gündəlik həyat da daxil olmaqla bir çox sahədə tətbiq olunur.

Pareto həmçinin "Pareto effektivliyi" anlayışını irəli sürüb. Bu anlayışa görə, iqtisadi resursların elə bir bölgüsü Pareto effekti yaradır ki, heç kəsin vəziyyətini pisləşdirmədən kiminsə rifahını yaxşılaşdırmaq mümkün deyil. Yəni, resurslar optimal şəkildə istifadə olunur və artıq dəyişiklik hər hansı bir qrupu zərərə uğradar.

Paretonun fikirləri və yanaşmaları müasir iqtisadiyyatda və sosiologiyada dərin izlər buraxmış və onun adını daşıyan prinsiplər bu gün də tədqiqatlarda geniş şəkildə istifadə olunur.

1. ↑ ^{1 2} Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
2. ↑ ^{1 2 3 4} Mornati F. Vilfredo PARETO // Dizionario Biografico degli Italiani (it.). 2014. Vol. 81.
3. ↑ ^{1 2} Vilfredo Pareto // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
4. ↑ ^{1 2 3 4} www.accademiadellescienze.it (it.).